kolejność i procedury Sederu są podane i wydrukowane w tekście Hagady Paschalnej, której kopia znajduje się przed wszystkimi uczestnikami. Żydowskie dzieci uczą się następujących słów, oznaczających kolejność Sederu, z rymem i melodią w swoich żydowskich szkołach:
Kadeish (błogosławieństwo i pierwszy kielich wina)Edit
Kadeish קדש Jest hebrajskim imperatywem dla Kiddush. Powinien być recytowany jak tylko nabożeństwa w synagodze się skończą, ale nie przed zmrokiem., Ten Kiddush jest podobny do tego, który jest recytowany na wszystkich trzech festiwalach pielgrzymkowych, ale również odnosi się do Maca i wyjścia z Egiptu. Działając w sposób pokazujący wolność i majestat, wielu Żydów ma zwyczaj napełniania sobie nawzajem kubków przy stole Sederowym. Kiddush jest tradycyjnie wypowiadany przez ojca domu, ale wszyscy uczestnicy Sederu mogą uczestniczyć, recytując Kiddush i pijąc co najmniej większość pierwszego kielicha wina.,
Urchatz (umyć ręce)Edit
technicznie, zgodnie z prawem żydowskim, za każdym razem, gdy ktoś bierze owoce lub warzywa zanurzone w płynie, pozostając mokrym, należy umyć ręce, jeśli owoce lub warzywa pozostają mokre. Jednak w innych porach roku albo myje się ręce przed jedzeniem chleba, albo suszy owoce lub warzywa, w którym to przypadku nie trzeba myć rąk przed jedzeniem owoców lub warzyw.,
według większości tradycji w Sederze nie odmawia się żadnego błogosławieństwa, w przeciwieństwie do błogosławieństwa odmawianego przy umywaniu rąk przed jedzeniem chleba. Jednak wyznawcy Rambama lub Gaona Wileńskiego odmawiają błogosławieństwo.
Karpas (przystawka)Edit
każdy uczestnik zanurza warzywo w słonej wodzie (zwyczaj Aszkenazyjski; podobno służy jako przypomnienie łez wylewanych przez ich zniewolonych przodków), occie (zwyczaj Sefardyjski) lub charoset (starszy zwyczaj Sefardyjski; nadal powszechny wśród Żydów jemeńskich)., Innym zwyczajem wymienianym w niektórych źródłach aszkenazyjskich i prawdopodobnie pochodzącym od Meira z Rothenburga było zanurzanie Karpów w winie.
Yachatz (łamanie Środkowej Macy)Edit
trzy MACE ułożone są na stole sederowym; na tym etapie Środkowa Maca z trzech jest łamana na pół. Większy kawałek jest ukryty, do wykorzystania później jako afikoman, „deser” po posiłku. Mniejszy kawałek wraca na swoje miejsce pomiędzy dwoma pozostałymi Macami.,
przed Magidem niektóre rodziny sefardyjskie mają zwyczaj śpiewać „Bivhilu yatzanu mi-mitzrayim”- (w tłumaczeniu:”w pośpiechu opuściliśmy Egipt”). Podczas śpiewania, głowa rodziny przechadza się wokół stołu z talerzem Sederowym i macha nim nad głową każdego z osobna.
Magid (Księga Wyjścia)Edytuj
opowiedziana jest historia Paschy i przemiana z niewolnictwa w wolność., W tym momencie w Sederze, Marokańscy Żydzi mają zwyczaj podnoszenia talerza Sederowego nad głowami wszystkich obecnych, skandując „Bivhilu yatzanu mimitzrayim, halahma anya B 'nei horin” (w pośpiechu wyszliśmy z Egiptu chleb utrapienia, ludzie wolni).,
Ha Lachma Anya (zaproszenie na Seder)Edycja
Maca są odkryte i określane jako „chleb utrapienia”. Uczestnicy deklarują (w języku aramejskim) zaproszenie do wszystkich głodnych lub potrzebujących, aby przyłączyli się do Sederu. Halakha wymaga, aby to zaproszenie było powtarzane w ojczystym języku kraju.,
Mah Nishtanah (cztery pytania)Edytuj
Mishna szczegóły pytania jeden jest zobowiązany zadać w nocy seder. Jest zwyczajem, aby najmłodsze dziecko obecne recytować cztery pytania. Niektóre zwyczaje utrzymują, że inni uczestnicy recytują je również cicho do siebie. W niektórych rodzinach oznacza to, że wymóg pozostaje na DOROSŁYM „dziecku”, dopóki wnuk rodziny nie otrzyma wystarczającej Edukacji Żydowskiej, aby wziąć na siebie odpowiedzialność., Jeśli dana osoba nie ma dzieci zdolnych do zadawania pytań, odpowiedzialność spada na współmałżonka lub innego uczestnika. Potrzeba pytania jest tak wielka, że nawet jeśli osoba jest sama w sederze, jest zobowiązana do zadawania sobie pytań i odpowiadania na własne pytania.
Ma nishtana ha lyla ha Zeh mikkol hallaylot?
dlaczego ta noc różni się od wszystkich innych nocy?
- Shebb 'Khol hallelot anu okh' Lin ḥamets umatsa, vehallayla hazze kullo matsa.
dlaczego tak jest, że we wszystkie inne noce w ciągu roku jemy albo chleb kwaszony albo macę, ale Tej nocy jemy tylko macę?, - Shebb 'Khol hallellot anu okh' Lin sh 'ar y' rakot, vehallayla hazze maror.
dlaczego tak jest, że w pozostałe noce jemy różnego rodzaju warzywa, a w tę noc jemy gorzkie zioła? - Shebb 'Khol hallellot en anu matbilin afillu pa' am eḥat, vehallayla hazze sh 'Tei fe' amim.
dlaczego w pozostałe noce nie zanurzamy się ani razu, ale w tę noc zanurzamy je dwa razy? - Shebb 'Khol hallelot anu okh' Lin ben yosh’vin uven m 'subbin, vehallayla hazze kullanu m' subbin.,
dlaczego tak jest, że we wszystkie inne noce jemy albo siedząc pionowo, albo leżąc, ale w tę noc wszyscy leżymy?
drugie pytanie zastępuje inne pytanie, obecne w Misznie, ale usunięte przez późniejsze władze ze względu na jego brak zastosowania po zniszczeniu świątyni:
- Shebb 'Khol hallelot anu okh' Lin basar tsali shaluk umvushal, vehallayla hazze kullo tsali.
dlaczego tak jest, że we wszystkie inne noce jemy mięso albo pieczone, marynowane, albo gotowane, ale Tej nocy jest całkowicie pieczone?,
pieczone ofiary nie były już możliwe po zniszczeniu, dlatego też pieczone mięso było zabronione w noc sederową, aby uniknąć dwuznaczności.
na pytania odpowiadamy następująco:
- jemy tylko macę, ponieważ nasi przodkowie nie mogli czekać, aż ich chleb wzniesie się, gdy uciekali z niewoli w Egipcie, a więc byli płascy, gdy wychodzili z pieca.
- jemy tylko Maror, gorzkie zioło, aby przypomnieć nam gorycz niewoli, którą nasi przodkowie znosili podczas pobytu w Egipcie.,
- pierwszy dip, zielone warzywa w słonej wodzie, symbolizuje zastąpienie naszych łez wdzięcznością, a drugi dip, Maror w Charosach, symbolizuje słodzenie naszego ciężaru goryczy i cierpienia.
- spoczywamy przy stole Sederowym, ponieważ w starożytności osoba, która odpoczywała przy posiłku, była osobą wolną, podczas gdy niewolnicy i służący stali.
- jemy tylko pieczone mięso, ponieważ tak przygotowuje się Pesach / Baranek paschalny podczas ofiary w Świątyni Jerozolimskiej.
cztery pytania zostały przetłumaczone na ponad 300 języków.,
The Four SonsEdit
tradycyjna Haggadah mówi o „czterech synach” – tym, który jest mądry, tym, który jest zły, tym, który jest prosty i tym, który nie wie, aby pytać. Opiera się to na tym, że rabini z Talmudu Jerozolimskiego odnajdują w Torze cztery odniesienia do odpowiedzi na pytanie syna, który zadaje pytanie. Każdy z tych synów w inny sposób formułuje swoje pytanie o seder. Aggada zaleca, aby odpowiedzieć każdemu synowi zgodnie z jego pytaniem, używając jednego z trzech wersetów tory, które odnoszą się do tej wymiany.,
mądry syn pyta „Jakie są statuty, świadectwa i prawa, które Bóg nakazał nam czynić?”Jednym z wyjaśnień, dlaczego to bardzo szczegółowo zorientowane pytanie jest klasyfikowane jako mądre, jest to, że mądry syn próbuje nauczyć się, jak przeprowadzić seder, zamiast prosić o czyjeś zrozumienie jego znaczenia. Odpowiada mu w pełni: „powinieneś mu odpowiedzieć prawami pesach: nie można jeść deseru po ofierze paschalnej.”
niegodziwy syn, który pyta:,”, charakteryzuje się tym, że Hagada izoluje się od narodu żydowskiego, stojąc obiektywnie i obserwując ich zachowanie, a nie uczestnicząc. Dlatego jest on skarcony wyjaśnieniem, że ” to dlatego, że Bóg działał dla mnie, kiedy opuściłem Egipt.”(Oznacza to, że Seder nie jest dla niegodziwego syna, ponieważ niegodziwy syn nie zasługiwałby na uwolnienie z niewoli egipskiej.), Gdzie czterej synowie są zilustrowani w Hagadzie, syn ten często przedstawiany był jako niosący broń lub noszący stylowe, współczesne fasony.,
prosty syn, który pyta :”odpowiedział:” mocną ręką Wszechmogący wyprowadził nas z Egiptu, z domu niewoli.”
a ten, kto nie wie, aby zapytać, mówi: „to z powodu tego, co Wszechmogący zrobił dla mnie, gdy opuściłem Egipt.”
niektórzy współcześni Haggadahowie wspominają „dzieci” zamiast „synów”, a niektórzy dodali piąte dziecko. Piąte dziecko może reprezentować dzieci Szoah, które nie przeżyły, aby zadać pytanie lub reprezentować Żydów, którzy dryfowali tak daleko od żydowskiego życia, że nie uczestniczą w Sederze.,
dla tego pierwszego tradycja mówi, że dla tego dziecka pytamy: „dlaczego?”i, jak proste dziecko, nie mamy odpowiedzi.
„idź i ucz się”Edycja
cztery wersety z Księgi Powtórzonego Prawa (26:5-8) są następnie objaśnione, z rozbudowanym, tradycyjnym komentarzem. („5. I będziesz mówił i mówił przed Panem, Bogiem twoim: „aramejczyk był moim rodzicem, i zstąpili do Egiptu, i tam mieszkali, nieliczni, i stali się tam narodem, wielkim, potężnym i ludnym. 6. Egipcjanie rozprawiali się z nami źle, trapili nas i położył na nas ciężką niewolę. 7., Wołaliśmy do Pana, Boga rodziców naszych, A Pan usłyszał głos nasz I ujrzał nasze utrapienie, trud i ucisk. 8 i wywiódł nas Pan z Egiptu ręką mocną, i ramieniem wyciągniętym, i strasznością wielką, i znakami, i cudami.”)
Haggadah bada znaczenie tych wersetów i upiększa historię. To opowiadanie opisuje niewolnictwo narodu żydowskiego i ich cudowne zbawienie przez Boga.,nimały (niektórzy mówią, że muchy) pojawiły się w Egipcie
w opowiadaniu dziesięciu plag każdy z uczestników wyjmuje kroplę wina ze swojego kielicha za pomocą palca., Chociaż ta noc jest zbawieniem, Don Isaac Abravanel wyjaśnia, że nie można być całkowicie radosnym, gdy niektóre Boże stworzenia musiały cierpieć. Wprowadzono również mnemoniczny akronim dla plag: „d' otzach Adash B 'achav”, podobnie rozlewając kroplę wina za każde słowo.
w tej części Sederu śpiewane są pieśni pochwalne, w tym pieśń Dayenu, która głosi, że gdyby Bóg wykonał jakikolwiek jeden z wielu czynów dokonanych dla narodu żydowskiego, wystarczyłoby, abyśmy zobowiązali się dziękować., Niektórzy śpiewają zamiast tego Kobiecy Dayenu, feministyczny wariant Dayenu, autorstwa Michele Landsberg.
After Dayenu jest deklaracją (nakazaną przez Rabbana Gamliela) o przyczynach przykazań baranka paschalnego, Macy i Marora, ze źródłami biblijnymi. Następnie następuje krótka modlitwa i recital dwóch pierwszych Psalmów Hallel (które zostaną zakończone po posiłku). Odmawia się długie błogosławieństwo i wypija się drugi kielich wina.
Rohtzah (rytualne obmywanie rąk)Edit
rytualne obmywanie rąk jest powtarzane, tym razem ze wszystkimi zwyczajami włącznie z błogosławieństwem.,
Motzi (błogosławieństwo nad Matzah)Edit
dwa błogosławieństwa są recytowane.
pierwszy odmawia standardowe błogosławieństwo przed jedzeniem chleba, które zawiera słowa „który przynosi” (motzi w języku hebrajskim).
MatzahEdit
następnie odmawia się błogosławieństwo dotyczące przykazania jedzenia Macy.
kawałek wielkości oliwki (niektórzy mówią, że dwa) jest następnie spożywany podczas leżenia w lewo.
Maror (gorzkie zioła)Edit
błogosławieństwo dla jedzenia maror (gorzkie zioła) jest recytowane, a następnie jest do zjedzenia.,
korech (kanapka)Edit
maror (gorzkie zioło) umieszcza się między dwoma małymi kawałkami Macy, podobnie jak zawartość kanapki umieszcza się między dwoma kromkami chleba i je. Jest to zgodne z tradycją Hillela, który zrobił to samo przy swoim stole Sederowym 2000 lat temu (z wyjątkiem tego, że za czasów Hillela ofiary Paschalne, Maca i maror były spożywane razem.)
Shulchan Orech (posiłek)Edit
świąteczny posiłek jest spożywany., Tradycyjnie zaczyna się od zwęglonego jajka na talerzu Sederowym. W jidysz jest takie wyrażenie: צוגרייטן טיש און מירמימי עסן פיש, co oznacza „siadamy przy stole i jemy ryby”.
Tzafun (eating of the Afikoman)Edit
afikoman, Ukryty wcześniej w Sederze, jest tradycyjnie ostatnim kęsem jedzenia spożywanego przez uczestników Sederu.
każdy uczestnik otrzymuje porcję Macy wielkości oliwki do zjedzenia jako afikoman. Po spożyciu afikomana tradycyjnie nie można spożywać żadnego innego pokarmu przez resztę nocy., Ponadto nie można spożywać napojów odurzających, z wyjątkiem pozostałych dwóch filiżanek wina.
Bareich (Grace after Meals)Edit
recital Birkat Hamazon.
kubki Sederowe, datowane na lata 1790-1810. W zbiorach Muzeum Żydowskiego w Szwajcarii.
Kos Shlishi (trzeci kielich wina)Edit
picie trzeciego kielicha wina.,
Uwaga: trzeci kielich jest zwyczajowo nalewany przed łaską po posiłku jest recytowany, ponieważ trzeci kielich służy również jako kielich błogosławieństwa związanego z łaską po posiłku na specjalne okazje.
Kos Shel Eliyahu ha-Navi (kielich Proroka Eliasza); kielich Miriamedytuj
w wielu tradycjach drzwi wejściowe domu są otwierane w tym miejscu. Psalmy 79:6-7 są recytowane zarówno w tradycji Aszkenazyjskiej, jak i sefardyjskiej, oraz Lamentacje 3: 66 wśród Aszkenazyjczyków.
Większość Aszkenazymów ma zwyczaj napełniania piątego kubka w tym momencie., Odnosi się to do dyskusji talmudycznej, która dotyczy liczby kubków, które powinny być pijane. Biorąc pod uwagę, że cztery kielichy odnoszą się do czterech wyrażeń odkupienia w 2 Księdze Mojżeszowej 6:6-7, niektórzy rabini uważali, że ważne jest włączenie piątego kielicha do piątego wyrażenia odkupienia w 2 Księdze Mojżeszowej 6:8., Wszyscy zgodzili się, że należy wylać pięć filiżanek, ale pytanie, czy należy wypić piątą filiżankę, biorąc pod uwagę, że piąta ekspresja odkupienia dotyczyła sprowadzenia do Ziemi Izraela, która – na tym etapie – nie była już w posiadaniu autonomicznej społeczności żydowskiej, pozostało nierozwiązalne. Rabini ustalili, że sprawa powinna zostać pozostawiona do czasu Eliasza (w nawiązaniu do poglądu, że przybycie Eliasza przyspieszy przyjście Mesjasza, w którym to czasie wszystkie pytania halachiczne zostaną rozwiązane), a piąty kielich będzie znany jako Kos shel Eliyahu („kielich Eliasza”)., Z czasem ludzie zaczęli odnosić ten kielich do idei, że Eliasz odwiedzi każdy dom w noc Sederową, jako zapowiedź jego przyszłego przybycia na koniec dni, kiedy przyjdzie on ogłosić przyjście Żydowskiego Mesjasza.
niektóre sedery (w tym oryginalny Seder kobiet, ale nie ograniczający się do sederów tylko kobiet) ustawiają teraz kielich dla proroka Miriam, jak również tradycyjny kielich dla proroka Eliasza, czasami towarzyszy mu rytuał ku czci Miriam., Kubek Miriam powstał w latach 80. XX wieku w bostońskiej grupie Rosz Chodesz; został wymyślony przez Stephanie Loo, która napełniła go mayim hayim (żywymi wodami) i wykorzystała go w Feministycznej ceremonii medytacji. Kielich Miriam jest powiązany z midraszem studni Miriam, która „jest legendą rabiniczną, która opowiada o cudownej studni, która towarzyszyła Izraelitom podczas ich 40 lat na pustyni podczas wyjścia z Egiptu”.,
Hallel (pieśni pochwalne)Edit
cały zakon Hallela, który jest zwykle recytowany w synagodze w święta żydowskie, jest również recytowany przy stole Sederowym, aczkolwiek siedząc. Pierwsze dwa Psalmy, 113 i 114, zostały recytowane przed posiłkiem. Pozostałe Psalmy 115-118 są recytowane w tym miejscu. Psalm 136 (Wielki Hallel) jest następnie recytowany, a następnie Nishmat, część porannego nabożeństwa w szabat i święta.
istnieje wiele opinii dotyczących akapitu Yehalelukha, który zwykle następuje po Hallel, i Jisztabakh, który zwykle następuje po Nishmat., Większość Aszkenazimów recytuje Jehalelukha bezpośrednio po właściwym Hallel, tj. na końcu Psalmu 118, z wyjątkiem słów końcowych. Po Nishmat recytują Jisztabakh w całości. Sefardym recytuje „” Yehalelukha sam po Nishmat.
następnie wypija się czwarty kielich wina i mówi się krótką łaskę „owocu winnego krzewu”.
NirtzahEdit
Seder kończy się modlitwą o przyjęcie nabożeństwa nocnego. Nadzieja dla Mesjasza jest wyrażona: „L' shanah haba 'ah b' Yerushalayim! – W przyszłym roku w Jerozolimie!,”Żydzi w Izraelu, a zwłaszcza ci w Jerozolimie, recytują zamiast tego” L 'shanah haba' ah b 'Yerushalayim hab' nuyah! – W przyszłym roku w odbudowanej Jerozolimie!”Jerozolima jest najświętszym miastem w Biblii; stało się symbolem idei duchowej doskonałości. Tradycja mówienia „za rok w Jerozolimie” jest podobna do tradycji otwierania drzwi dla Eliasza: uznaje ona, że „w tym roku” żyjemy w niedoskonałym świecie poza „Jerozolimą”, ale cierpliwie czekamy na czas, miejmy nadzieję, „za rok”, w którym żyjemy w duchowej doskonałości.,
chociaż 15 zakonów Sederu zostało ukończonych, Hagada kończy się dodatkowymi pieśniami, które dalej opowiadają cuda, które wydarzyły się tej nocy w starożytnym Egipcie, jak również w całej historii. Niektóre pieśni wyrażają modlitwę, że Beit Chamikdasz zostanie wkrótce odbudowany. Ostatnią piosenką śpiewaną jest Chad Gadya („One Kid Goat”)., Ta pozornie dziecinna piosenka o różnych zwierzętach i ludziach, którzy próbowali ukarać innych za swoje zbrodnie, a sami zostali ukarani, została zinterpretowana przez Gaon Wileński jako alegoria kary, którą Bóg wymierzy wrogom narodu żydowskiego na końcu dni.
Po Sederze ci, którzy jeszcze nie śpią, mogą recytować Pieśń nad pieśniami, uczyć się tory lub kontynuować rozmowę o wydarzeniach z exodusu, dopóki sen ich nie wyprzedzi.
Dodaj komentarz