Streszczenie
Jules Cotard opisał w 1880 roku przypadek pacjenta charakteryzujący się urojeniami negacji, nieśmiertelności i winy, a także melancholijnym niepokojem wśród innych cech klinicznych. Później tę konstelację objawów nadano eponimicznemu zespołowi Cotarda, przechodzącemu przez szereg teoretycznych perypetii, uważając się obecnie za jedynie obecność urojeń nihilistycznych., Prezentacja kompletnych cech klinicznych opisanych przez Cotarda jest rzadkim zjawiskiem, zwłaszcza w kontekście schizofrenii. Przedstawiamy przypadek 50-letniego mężczyzny chorego na schizofrenię, u którego rozwinął się zespół Cotarda. Pacjent był leczony arypiprazolem, wykazując poprawę po dwóch tygodniach leczenia. W tym przypadku przeprowadzany jest przegląd literatury.
1., Wprowadzenie
28 czerwca 1880 roku Jules Cotard wygłosił wykład w Société Médico-Psychologique pod tytułem Du délire hypocondriaque dans une forme grave de la mélancolie anxieuse, w którym opisał przypadek 43-letniej kobiety, która twierdziła, że nie ma mózgu, nerwów, żołądka ani duszy i której wiara głosiła, że ani Bóg, ani diabeł nie istnieją, unikając w ten sposób potrzeby jedzenia i istnienia wiecznie, dopóki nie zostanie spalona ., Cotard wyjaśnił, że délire hypocondriaque wynika z „… urojeniowej interpretacji patologicznych wrażeń doświadczanych przez pacjentów cierpiących na powszechną niepokojącą melancholię”. Zaklasyfikował to jako nowy Podtyp lypémanie, którego pierwotne cechy Cotard opisał jako: (a) melancholijny lęk, (b) pomysły potępienia lub opętania, (c) zachowania samobójcze i dobrowolne okaleczanie, (d) niewrażliwość na ból, (e) pomysły nieistniejące obejmujące całe ciało lub którąkolwiek z jego części, oraz (f) urojenia nieśmiertelności, będące oryginalnymi cechami klinicznymi opisanymi przez Cotarda ., Dwa lata później napisał, że délire hypocondriaque stało się, gdy ustanowiono délire des negations: „proponuję nazwę złudzeń negacji, aby przypisać stan pacjentów… w którym negatywne usposobienie osiągnęło najwyższy poziom… nie mają głowy, ani żołądka, niektórzy nawet nie mają ciała; jeśli pokazano im jakiś przedmiot, kwiat, różę, odpowiadają: to nie jest kwiat, to nie jest róża., W niektórych z nich negacja jest uniwersalna, nic już nie istnieje, oni sami są niczym”, „kiedy ułuda negacji została ugruntowana, ma ona na celu osobowość pacjenta; świat zewnętrzny … dostosowuje się do formy hipochondrycznej”.
w 1893 Emil Régis ukuł eponim zespołu Cotarda, który później spopularyzował Jules Séglas . Czy Cotard próbował opisać nowe zaburzenie, czy raczej surową formę melancholii?, Bez względu na odpowiedź na to pytanie, możemy powiedzieć, że dziś odwołujemy się do złudzeń negacji lub nihilizmu jako synonimu syndromu Cotarda, w którym pacjenci zaprzeczają istnieniu części ciała, a nawet całych ciał, co prowadzi do zaprzeczenia otaczającego ich świata . Jednak ta obecna idea złudzeń negacji lub nihilizmu nie oddaje pierwotnej koncepcji Cotarda, ponieważ dotyczy nie tylko wiary w bycie martwym, ale także lęku, pobudzenia, ciężkiej depresji, zachowań samobójczych i innych złudnych idei., Co więcej, Berrios doszedł do wniosku, że tłumaczenie délire des negations jako nihilistyczne złudzenie dało błędną interpretację, że chodzi po prostu o zmianę procesu myślowego. Delgado zdawał sobie również sprawę z prawdziwego wymiaru syndromu Cotarda, klasyfikując go jako rzadką formę chronicznej, niespokojnej melancholii, której cechy obejmowały systematyczne idee negacji i negatywności, przekonania hipochondryczne, idee nieistnienia, nieśmiertelności i nieistnienia świata.,
w celu pokrótce zbadania niektórych cech zespołu Cotarda, przedstawiamy przypadek pacjenta ze schizofrenią, który jednocześnie rozwinął ten zespół. Opisujemy przebieg kliniczny i odpowiedź na leczenie.
2. Opis przypadku
opowiada o 50-letnim pacjencie, pochodzącym z Cajamarca, który ukończył szkołę średnią i przez trzy miesiące mieszkał z synem i synową. Jego rodzinne wykształcenie psychiatryczne obejmowało matkę z zaburzeniem afektywnym dwubiegunowym, ojca, który był alkoholikiem, i dwie siostry z diagnozami depresji., Żaden z nich nie przedstawił cech Cotarda w trakcie ich zaburzeń.
od 13 roku życia pacjent wykazuje zmiany behawioralne, z wyraźną izolacją ze względu na strach innych ludzi i słabe wyniki w szkole, więc powtórzył trzeci rok liceum. Pacjent ukończył studia z trudnościami i nie był zainteresowany kontynuacją, więc postanowił pracować na farmie rodziców., Jego krewni opisywali go jako „dziwnego”, „dziwnego”, „stłumionego charakteru”, spokojnego, bardzo zależnego od rodziców i jako kogoś, kto nie podejmował inicjatywy, nie prowadził projektów, nie kąpał się i nie interesował się higieną osobistą. To zachowanie utrzymywało się i przez okresy się pogarszało.
w wieku 45 lat pacjent bał się wyjść z domu, gdyż myślał, że zostanie zabity., Powiedział, że policja chciała go zabrać za wszystkie złe rzeczy, które zrobił, i ukrył się w polu, i nie chciał zostać sam. Jego krewni wysłali go do szpitala w Limie, gdzie po raz pierwszy zdiagnozowano u niego schizofrenię., Był leczony olanzapiną w dawce 5 mg/dobę, ale jej przyjmowanie było nieregularne.
w wieku 49 lat pacjent zaczął żyć samotnie w Cajamarca. Nie dbał o higienę osobistą ani o podstawowe potrzeby; zaczął rozdawać swoje rzeczy. Utrzymywał się z idei prześladowań policyjnych. W pewnym momencie powiedział, że lepiej będzie się poddać i wyznać wszystkie złe rzeczy, które zrobił, a także poprosił księdza, aby wyznał swoje ” wielkie grzechy.”Nie mógł spać przez kilka nocy i był bardzo niespokojny., W szpitalu w Chiclayo był leczony olanzapiną w dawce 10 mg/dobę i klonazepamem w dawce 2 mg / dobę; dzięki tej terapii wykazywał pewną poprawę, nie był już niespokojny i mógł sam wyjechać do domu.
trzy miesiące przed przyjęciem do naszego oddziału pacjent przeprowadził się z synem do Limy i rozpoczął pracę w sprzątaniu szkoły. Miał jednak trudności z przystosowaniem się. Po piętnastu dniach leczenia przestał przyjmować olanzapinę i klonazepam. Zaczął mówić, że jest winny za wszystkie złe rzeczy, które zrobił, jako niewierny i próbuje zgwałcić swoją siostrzenicę i szwagierkę., Poczuł się przerażony i myślał, że jego krewni zgłoszą go i że pójdzie do więzienia.
dwadzieścia dni przed przyjęciem na nasz oddział pacjent odmówił jedzenia; powiedział, że jedzenie jest zepsute tak jak on. Znowu był niespokojny, poprosił swoich krewnych o pomoc i powiedział, że są ludzie, którzy chcą go zabić. Usłyszał głośne dźwięki i zaczął widzieć rozmyte twarze innych, mówiąc, że to dlatego, że wszyscy byli martwi, a także powiedział, że umiera, ponieważ nie był w ” chwale Pana.,”Na wszystkie z nich został zabrany do szpitala psychiatrycznego w Limie, gdzie jest leczony fluoksetyną 10 mg / dobę i kwetiapiną 50 mg / dobę. Nie wykazał żadnej poprawy z tą terapią.
na siedem dni przed przyjazdem na nasz oddział pacjent wspominał, że już nie żyje, żołądek nie działał, wątroba była rozłożona, mózg był sparaliżowany, a na twarzy brakowało krwi. Nie jadł z obawy przed śmiercią. Dźwięki zyskały określone cechy, stając się bezwzględnymi głosami mówiącymi mu :” aby opuścić ten świat, był diabłem.,”Negatywizm podkreślał, że nie jadł, a jego masa ciała zmniejszyła się o 4 kg. Przez większość dnia pozostawał bez ruchu w łóżku i ograniczył komunikację. Wyraził pragnienie umierania, aby zakończyć całe swoje cierpienie.
na cztery dni przed przyjazdem do naszego oddziału krewni pacjenta zabrali go do szpitala psychiatrycznego z powodu utrzymywania się objawów. Po raz kolejny zdiagnozowano u niego schizofrenię i wskazano na jej przyjęcie.
pacjent przebywał w szpitalu przez trzy dni. W tym czasie otrzymywał haloperydol 30 mg/dobę IM i klonazepam 3 mg / dobę., Ponieważ nie wykazał żadnej poprawy, jego rodzina zdecydowała się zabrać go na pogotowie w naszym szpitalu, zanim został przyjęty do służby Psychiatrii ogólnej.
w badaniu fizykalnym stwierdzono łuskowate zmiany na skórze głowy, uogólnioną sztywność i krótki krok chodu. Reszta badania somatycznego nie wykazała żadnych zmian patologicznych. Podczas badania psychicznego pacjent został znaleziony w pozycji faraona, z wąską świadomością, dezorientacją, paraliżem siebie, derealizacją i depersonalizacją., Miał zmienioną świadomość istnienia i wykonania; jego uwaga była łatwo zmęczona; miał poczucie obcości z frustracją celową, imperatywne halucynacje słuchowe, iluzje wzrokowe i urojenia cenestopatyczne. Przejawiał prekategoryczne myślenie, takie jak konkretyzm umysłowy, złudzenia nieistnienia, nieśmiertelności i potępienia. Mowa charakteryzowała się biedą i hipofonią. Były też płaskie uczucia, paranoiczny nastrój, ambiwalencja i poczucie winy., W końcu pacjent wykazywał zmniejszoną energię życiową, bezsenność, hipokinezję i elastyczność woskową, utrzymując trwałe pozycje, a także brak spontaniczności.
w badaniach laboratoryjnych stwierdzono zmiany w witaminie B12:190 (wartości referencyjne 200-900) pg / mL i Dimerze-D: 1,45 (wartości referencyjne <0,5) µg/ml. Górna endoskopia wykazała zapalenie przełyku Los Angeles A. na tomografii komputerowej mózgu (CT) nie stwierdzono żadnych zmian.
zaproponowano kolejne diagnozy: a) schizofrenia (295.,90), b) choroba refluksowa przełyku i zapalenie przełyku oraz c) łojotokowe zapalenie skóry. Postanowiono rozpocząć leczenie arypiprazolem 30 mg / dobę i klonazepamem 2 mg/dobę. Po dwóch tygodniach leczenia stan pacjenta uległ znaczącej poprawie. Złudzenia zostały zmniejszone i rezonans emocjonalny poprawiony.
3. Dyskusja
Berrios i Luque , badając historycznie zespół Cotarda w praktyce psychiatrycznej zachodu, przeanalizowali 100 przypadków tego zespołu zgłoszonych w latach 1880-1995., Stwierdzono, że 89% tych pacjentów miało objawy depresyjne, 65% miało lęk, a 63% miało poczucie winy. W ramach urojeń nihilistycznych 86% dotyczyło ciała, podczas gdy te dotyczące własnego istnienia znaleziono w 69% przypadków. Urojenia hipochondryczna i nieśmiertelność odnotowano odpowiednio w 58% i 55% przypadków. Z tych przypadków 22% zgłosiło omamy słuchowe, a 19% omamy wzrokowe., Podczas analizy stwierdzono trzy czynniki: (a) depresja psychotyczna: lęk, urojenia winy, depresja i omamy słuchowe; (B) Cotard typ i: urojenia hipochondryczne, nihilistyczne złudzenia dotyczące ciała, pojęć i istnienia; oraz (c) Cotard typ II: lęk, urojenia nieśmiertelności, omamy słuchowe, nihilistyczne urojenia dotyczące istnienia i zachowania samobójcze. Według Berriosa i Luque ' a, typ I ustali czystą formę zespołu Cotarda, będącą urojeniami z pochodzenia, a nie wtórną do zaburzeń afektywnych., Wszystko to miałoby implikacje terapeutyczne, ponieważ ci pacjenci nie reagowaliby na leczenie przeciwdepresyjne.
zespół ten jest uważany za rzadki. Ramirez-Bermudez et al. odnotowano, że spośród 479 meksykańskich pacjentów z pierwotnym zaburzeniem psychicznym, w tym 150 pacjentów ze schizofrenią, trzech miało zespół Cotarda (0,62%) i depresję psychotyczną. W 2013 roku Stompe i Schanda zbadali 346 przypadków schizofrenii i znaleźli trzech pacjentów z zespołem Cotarda (0,87%)., Jeśli występowanie zespołu Cotarda w kontekście depresji jest niezwykłe, jest jeszcze bardziej niezwykłe wśród pacjentów ze spektrum zaburzeń schizofrenii. Związek między zespołem Cotarda i schizofrenią może zwiększać ryzyko zachowań autoagresywnych . Istnieją również doniesienia o przypadkach z tym zespołem w innych zaburzeń psychicznych i chorób neurologicznych (Tabela 1).,ic spectrum
Bipolar disorder
Catatonia
Capgras syndrome
Lycanthropy
Neurological diseases
Ischemic cerebrovascular disease
Subdural hemorrhage
Parkinson’s disease
Traumatic brain injury
Multiple sclerosis
Arteriovenous malformation
Epilepsy
Semantic dementia
Atrophy of the insular cortex
według Coltheart et al. , Zespół Cotarda jest postrzegany jako monotematyczne urojenie, pojęcie, które uważamy za błędne. Jeśli chcemy mieć jasny obraz klinicznej prezentacji tego zespołu, musimy przejrzeć opisy kliniczne podane m.in. przez Cotarda i Séglasa. Rozważmy objawy naszego pacjenta:
(a) urojenia negacji są najbardziej reprezentatywnym objawem zespołu Cotarda. Negacja może wpływać na somatyczną konstytucję pacjenta; metafizyczne przedstawienia zostały stworzone samodzielnie jako to, co stało się z naszym pacjentem., Różni się od złudzeń prześladowczych, gdzie pacjenci są wielkimi ontologami, tworzącymi bogate światy i nowe tożsamości metafizyczne . W innych przypadkach negacja rzutuje na świat zewnętrzny, co jest również widoczne u naszego pacjenta, gdy zgłasza się ludzi wokół niego jako martwych. Zmiana świadomości istnienia jako utrata poczucia jaźni jest określana jako zmiana świadomości wspólnego ja w zespole Cotarda. W przypadku Saavedry może to również wystąpić w schizofrenii, będąc zniekształconym przez zjawiska halucynacyjne i urojenia., Saavedra zaproponował temu przedstawieniu nazwę „zespół Pseudo-Cotarda”, uważany za odmianę schizofrenii cenestopatycznej. Ci pacjenci zrywają z filozofią Kartezjusza , dla którego można wątpić we wszystko, bez własnego istnienia: „Je pense, donc je suis.”
(b) złudzenia nieśmiertelności: zauważyliśmy, że nasz pacjent wspominał, że nie żyje, ale bał się śmierci. Sytuacja ta, pozornie paradoksalna, została opisana jako forma złudzenia nieśmiertelności w oryginalnych dziełach Cotarda i Séglasa . Kiedy był hospitalizowany, nasz pacjent wspominał, że rzeczywiście był nieśmiertelny., Te złudzenia nieśmiertelności mogą stanowić formy megalomańskich złudzeń hipochondrycznych .
(c) urojenia potępienia pokazano jako ciągłe oskarżanie siebie u naszego pacjenta. Wszystko, co się stało, było formą Boskiej kary, aby odpokutować jego ” wielkie grzechy.”Interesująca jest również treść halucynacji werbalnych, według których naszym pacjentem był sam diabeł., U Séglasa urojenia opętania zdarzają się, gdy pacjent uważa siebie za demona (demonomania) lub gdy jest poddany wewnętrznej mocy i nie może kierować własnymi działaniami (demonopatia wewnętrzna).
(d) zaburzone uczucie jest uważane za jedno z najważniejszych zjawisk w psychopatologii ze względu na swoją rolę w rozwoju urojeń. Występuje analgezja, hiperalgezja i paralgezja., Ponadto mogą występować zaburzenia czucia trzewnego; na przykład nasz pacjent zgłosił uogólnione złe samopoczucie związane z anatomicznymi i funkcjonalnymi warunkami jego narządów wewnętrznych („jego wątroba była zgniła”), złudne postrzeganie uporczywego problemu żołądkowego, który, jak powiedział, doprowadził do jego śmierci, i miał swój początek w chorobie refluksowej przełyku. Jeśli chodzi o układ krążenia i nerwowy („brakuje mu krwi na twarzy”, „jego mózg był sparaliżowany”), nie znaleźliśmy żadnych zaburzeń, które mogłyby wyjaśnić te złudne postrzeganie., Ponadto istnieje kilka sytuacji dotyczących percepcji narządów; na przykład Séglas zgłosił nieprawidłowe odczucia w pachwinach, które można zaobserwować w niektórych przypadkach zespołu Cotarda i Koro .
(e) u naszego pacjenta stwierdzono wiele z następujących zjawisk: mutyzm z modyfikacjami języka, odmowa jedzenia, myśli i samobójstwa samobójcze, czy dobrowolne okaleczanie .,
teoretyczne wyjaśnienia urojeń w tym zespole są różne (ryc. 1) i można je podzielić na dwie grupy: a) model „jednoetapowy” lub eksperymentalny, w którym urojenia mogą być normalnym rozumowaniem w odpowiedzi na nieprawidłowe postrzeganie oraz B) model „dwuetapowy” lub wnioskujący, w którym urojenia są spowodowane nieprawidłowym rozumowaniem w odpowiedzi na nieprawidłowe postrzeganie . Young et al. Obroń model dwustopniowy. Uważają, że urojenia w zespołach Cotarda i Capgrasa są ze sobą powiązane ze względu na ich neurologiczne i psychologiczne podobieństwa w zgłaszanych przypadkach., Sugerują, że urojenia w zespołach Cotarda i Capgrasa odzwierciedlają interakcję niepowodzeń na dwóch poziomach: nieprawidłowych doświadczeń percepcyjnych i nieprawidłowej ich interpretacji. Autorzy sugerują, że urojenia w zespole Capgrasa są spowodowane uszkodzeniem szlaków neuroanatomicznych odpowiedzialnych za prawidłową reakcję emocjonalną na znane bodźce wzrokowe., Podobny proces może być odpowiedzialny za urojenia zespołu Cotarda, w którym pacjenci mówią ,że „nic nie czują w środku”, więc zasadniczą różnicą między tymi urojeniami nie byłoby doświadczenie, ale złe formy, w których są racjonalizowane, bycie w Capgrasie zewnętrznym stylem atrybucyjnym („on jest oszustem”), podczas gdy w Cotardzie wewnętrznym stylem atrybucyjnym („jestem martwy”)., Przeciwnie, Gerrans broni modelu jednoetapowego; twierdzi, że urojenia mogą być wyjaśnione tylko w kategoriach nienormalnego doświadczenia i że pozornie nienormalne rozumowanie pokazane w modelu dwuetapowym opisuje normalne procesy rozumowania. Krytykuje również propozycję Young et al. (że urojenia Cotarda i Capgrasa byłyby ściśle powiązane). Gerrans cytuje Ramachandrana i Blakeslee , dla których oba te urojenia są zasadniczo różne ze względu na brak reakcji afektywnej w kilku obszarach., W zespole Cotarda brak globalnej reakcji afektywnej spowodowałby odłączenie wszystkich wrażliwych obszarów układu limbicznego, co skutkowałoby całkowitym brakiem emocjonalnego kontaktu ze światem. W zespole Capgrasa jednak ograniczyłoby się to do rozpoznawania twarzy.
oprócz urojeń u naszego pacjenta znaleźliśmy objawy katatoniczne., To skojarzenie jest bardzo rzadkie i było zgłaszane tylko w kilku przypadkach . Ważne jest, aby podkreślić podwyższenie dimeru-D (1,45 µg/ml) bez żadnej przyczyny organicznej. Jak już wspomniano w przypadku zespołu katatonicznego , niektórzy autorzy wnioskują, że przy braku przyczyny organicznej i obecności zaburzeń motorycznych, afektywnych i behawioralnych, które naśladują cechy katatoniczne i wysoki poziom Dimer-D (>0,5 µg/ml) może sugerować diagnozę katatoniczną.
leczenie zespołu Cotarda koncentruje się na jego pochodzeniu klinicznym., Tak więc leki przeciwdepresyjne mogą być przydatne u pacjentów z zaburzeniami afektywnymi, a istnieją badania, które pokazują, że terapia elektrowstrząsowa (ECT) była skuteczna, prowadząc do zaproponowania jej jako leczenia z wyboru. Stosuje się również leki przeciwpsychotyczne lub strategie skojarzone (leki przeciwpsychotyczne i leki przeciwdepresyjne). W raporcie przypadku, Chou i wsp. zaobserwowano znaczną poprawę objawów u pacjenta z zespołem Cotarda po dwóch miesiącach leczenia fluoksetyną w dawce 40 mg / dobę i rysperydonem w dawce 6 mg / dobę., Innym zgłoszonym skojarzeniem była wenlafaksyna w dawce 225 mg/dobę i kwetiapina w dawce 600 mg / dobę, które powodowały złagodzenie objawów depresyjnych i złudzenia negacji u 68-letniego pacjenta po dwóch tygodniach leczenia. W innym przypadku klozapina 50 mg / dobę, fluwoksamina 200 mg / dobę i imipramina 50 mg / dobę doprowadziły do całkowitej remisji urojeń w ciągu pięciu dni.
monoterapia sulpirydem w dawce 300 mg / dobę była opisywana jako skuteczna u 33-letniego pacjenta ze schizofrenią, u którego rozwinął się zespół Cotarda, oraz u Shiraishi i in., stwierdzono, że leczenie sulpirydem jest pierwszym rzutem na leczenie zespołu Cotarda w schizofrenii. Jeśli zastosujemy się do systemu klasyfikacji zaproponowanego przez Berriosa i Luque ' a, nasz pacjent zastosuje się do kryteriów typu Cotarda i, ponieważ nie pojawiły się żadne objawy depresyjne. Tak więc, zespół został uznany za urojenia pochodzenia i nie wtórne do zaburzenia afektywnego i zdecydowaliśmy się zacząć od arypiprazolu do 30 mg / dobę. W trakcie tej kuracji zaobserwowaliśmy poprawę objawów psychotycznych, ze zmniejszoną intensywnością urojeń po dwóch tygodniach (pacjent stwierdził, że nie jest już martwy)., Pacjenci poprawili się również w odniesieniu do kontaktu społecznego i negatywnych objawów. Po poprawie pacjent został wypisany po czterech tygodniach hospitalizacji. Istnieją doniesienia, w których arypiprazol, zarówno w monoterapii lub w połączeniu z innymi lekami psychofarmakologicznymi, wykazały skuteczność w zespole Cotarda . De Risio i in. prowadził rejestr nadpobudliwości w układach dopaminergicznych związanych z psychozą u pacjenta z zespołem Cotarda. Wyjaśniałoby to skuteczność leczenia przeciwpsychotycznego u niektórych pacjentów z zespołem Cotarda, zwłaszcza typu I., Skuteczność arypiprazolu zależy od jego mechanizmu działania: częściowy agonista receptorów dopaminowych D2, dopaminowych D3 i serotoninowych 1A oraz antagonista receptorów serotoninowych 2A. Wszystko to powoduje stabilizację układu dopaminergicznego i serotoninergicznego, co wyjaśnia jego działanie przeciwdepresyjne i przeciwpsychotyczne.
Jeśli chodzi o psychoterapeutyczne leczenie zespołu Cotarda, odnotowano niewiele przypadków, ponieważ większość doniesień koncentruje się na farmakoterapii. Bott et al. opisał przypadek pacjenta ze schizofrenią, u którego rozwinął się zespół Cotarda., Według autorów przypadek ten dostarcza anegdotycznych dowodów na skuteczność łączenia farmakoterapii z terapią poznawczo-behawioralną.
4. Wnioski
zespół Cotarda jest rzadkością w psychiatrii. Psychopatologia zdecydowanie wykracza poza unikalny związek z nihilistycznymi złudzeniami, które podkreślano w ostatnich latach; możemy również znaleźć złudzenia nieśmiertelności, ogromu, winy, opętania i prześladowania, z psychopatologicznymi zmianami uczucia i woli., Jeśli chodzi o leczenie, często stosuje się kombinację leków przeciwpsychotycznych i przeciwdepresyjnych, ale jeśli nie wykazuje to poprawy, sugeruje się ECT.
zgoda
pacjent opisany w niniejszym raporcie przypadku wyraził świadomą zgodę na opublikowanie jego historii klinicznej.
konkurencyjne interesy
autorzy oświadczają, że nie ma konfliktu interesów w związku z publikacją niniejszej pracy.
podziękowania
autorzy są wdzięczni lek. med. Marii Alejandrze Lunie Cuadros za jej pracę nad tłumaczeniem tego tekstu.
Dodaj komentarz